Wat zou er nou toch in dat koppie omgaan, hé?
Bij welke hondenbezitter komt die vraag niet regelmatig op? Ook al zouden we nooit precies weten wat er in een hondenbrein gebeurt, toch kunnen we hem beter begrijpen dan nu vaak het geval is. Onze hond communiceert namelijk de hele dag door boodschappen naan zijn omgeving. En dus ook naar ons.
Hondentaal is net zo complex als chines of Nederlands.
Er zijn dikke boeken over dit onderwerp geschreven en het is dan ook ondoenelijk om alle aspecten te behandelen. Laten we ons dus nu bezighouden met de basis.
“hondentaal voor beginner’’ zeg maar.
Een hond kan 100 dingen zeggen door te kwispelen
Wat verteld de staart van de hond?
Laten we beginnen met een fenomeen dat iedereen kent: kwispelen. Een hardnekkig
misverstand zegt dat een hond die kwispelt blij is. Maar dat is zeker niet per defenitie het geval!
Wat de hond uitdrukt met kwispelen is afhankelijk van zijn staart (laag, horizontaal of hoog)
en de rest van zijn lichaamstaal. En hoe dieper je inzoomt, des te meer suptiele details gaan opvallen. De taal van de staart is bijna een taal apart!
Zoiets als gebaren die wij mensen gebruiken om iets duidelijk te maken of kracht bij te ztten.
Als het stop-teken bijvoorbeeldbdat iedereen intuitief begrijpt. Of het wenkende gebaar, als je wilt dat iemand komt. De wijsvinger over de lippen, ten teken dat de ander zachtjes moet doen.
Het enige dat we veilig kunnen concluderen als onze hond kwispelt is dat hij opgewonden is.
Als je begrijpt wat je hond communiceert, kan je hem geven wat die nodig heeft.
Als jouw hond de neiging heeft om naar andere honden uit te vallen om maar een voorbeeld te geven, dan is het een slecht idee om hem naar een andere hond toe te laten, als je hond kwispelt. Kijk een hoe hij kwispelt.
Is zijn staart hoog of strak naar achteren( en heeft hij zijn oren naar voren gericht met een gefocuste blik)? Dan vertelt hij je dat hij zich verre van relaxt voelt in deze situatie en dat de spanning in een rap tempo op het bouwen is. Is zijn staart echter laag en geldt dit het zelfde voor zijn kop dan is hij in een afwachtende, toegankelijke gemoedstoestand.
Zwiept zijn hele kont heen en weer en begint hij opgewonden te dribbelen of te piepen en te hijgen of te blaffen dan heeft hij moeite om zijn enthousiasme opwinding te beteugelen.
Dit is ook de modus waarin honden tegen mensen op springen.
Een enkele blik kan boekdelen spreken
Een ander aspect van de hondentaal is de taal van de ogen.
De manier waarop een hond kijkt of juist niet kijkt kan je veel vertellen over wat er in hem omgaat. Een starende blik is bijna per definitie confronterend. Dat geldt voor ons mensen, maar net zo goed voor honden. Als twee honden elkaar aanstaren, dan kan dit de voorbode zijn voor een conflict.
Ook als er geen sprake is van oogcontact tussen honden, maar jouw hond zijn blik fixeert op een ander, zelfs als het oogcontact ongeantwoord is, geeft aan dat hij klaar is om de confrontatie aan te gaan, zodra de ander daar ook maar de minste aanleiding toe geeft.
Net zoals honden met hun ogen ( in combinatie met lichaamstaal) een ruzie kunnen uitlokken, zo kunnen ze ook het tegenovergestelde creeeren.
Een gesprekje:
Als een hond zich onzeker of zelfs angstig voelt, dan zal hij zijn ogen wat wegdraaien, zodat het oogwit te zien is. Hierbij kan hij zijn kop afwenden. Zo geeft hij aan dat hij bang is en geen kwaad in de zin heeft.
Een andere hond of jijzelf kan hierop reageren door xelf zijn kop/je hoofd even af te wenden en een klein beetje afstand te nemen en bijvoorbeeld te gapen. Zo antwoord hij/jij “ik zie dat je bang bent; ik doe je niks”
Geruststellende signalen
Gapen en/of wegkijken zijn twee krachtige signalen om aan te geven dat je geen kwaad in de zin hebt. (tegenlijk is gapen een manier om aanwezige spanning te ventileren; net als
uitschudden en rekken)
Een ander signaal dat honden gebruiken om aan te geven dat ze zich onprettig voelen in een bepaalde situatie is het aflikken van de lippen. Of het puntje van de tong vluchtig, vaak in een fractie van een seconde, tussen de voortanden door uit de bek bewegen en weer terug.
Door alert te zijn op deze signalen merk je het op als je hond jou iets probert te vertellen. En het is erg waarschijnlijk dat er een wereld voor je open gaat.
Des te beter je kijkt, des te meer je ziet.
Hoe geef je antwoord aan je hond?
Als je ziet dat jouw hond zich even wat onzeker voelt door iets wat jij doet en geloof me: dat komt ongewild & onbedoeld in de meeste families voor! Of door de situatie waarin jullie je bevinden ( bij de dierenarts, bijvoorbeeld, of in het gezelschap van onbekende kinderen),
Dan kan je gebruik maken van dergelijke signalen om hem gerust te stellen.
Ondersteun dit soort rustgevende signalen met je lichaamstaal. Keer je bijvoorbeeld wat van je hond af met je lichaam, zodat duidelijk is dat hij nergens op hoeft te reageren en dat je gewoon bij hem bent. Er VOOR hem bent.
Zeg het met je lijf
Frontaal= confrontrerend.
Een hond frontaal benaderen kan een reactie/conflict uitlokken ( al is het maar een
toenemende onzekerheid) Vandaar dat honden vaker uitvallen naar andere honden, als ze elkaar tegenmoet komen en passeren. Benader een onzekere en /ofopgewonden hond dus van opzij; dat is neutraal en dus per defenitie kalmerend.
Merk je dat je hond onrustig is – om wat voor reden dan ook – ga dan eens op je hurken naast hem zitten ( en niet recht voor hem) zoek geen direct oogcontact en raak hem niet (meteen) aan. Maar wend je hoofd af en begin wat te gapen of zucht eens diep. Grote kans dat je hond, als antwoord, je gedrag na gaat doen en je hem vervolgens ziet en voelt ontspannen.
Zien relaxen doet relaxen
Dit ‘”trucje”kan je toepssen ongeacht de locatie waar je je bevindt ; thuis, in het bos, op visite, bij de dierenarts of waar dan ook. HET ENIGE WAT JE HOEFT TE DOEN IS ER HEEL EVEN
OF 2 MINUTEN DE TIJD EN RUST VOOR TE NEMEN.
Door dit te doen bevestig je dat je zijn signalen begrepen hebt en dat je er voor hem bent.
Zo bouw je vertrouwen op. Niet uit medelijden, maar uit vriendschap en kalm leiderschap.
Laat hem met je zelfverzekerde aanwezigheid merken dat je alles onder controle hebt en relaxt bent, en dat hij dus ook kan ontspannen.
Als het lichaam ontspant, volgt de geest
Zoals de geest de lichaamstaal beinvloed van een hond – of die van een mens- gebeurt dit
andersom net zo goed.
Om een concreet vorbeeld te geven: Je hond begint zich wat hanig te gedragen bij het zien
van een naderende hond. Kop omhoog, staart omhoog, oren naar voren en een gefixeerde
blik. Blijf op dat moment even stil staan of, als de hond inmiddels al te dicht genaderd is,
plaats hem dan even een paar meter buiten de situatie. Duw zijn staart bij de wortel/
aanhechting rustig wat naar beneden en je zal merken dat de hond darop zal reageren door te ontspannen.
Wat er gebeurt is dat zijn lijf een afwachtende, kalme houding aanneemt en zijn geest daarin
volgt. In eerste instantie gebeurt dit misschien maar voor 2 seconde, waarna e
oorspronkelijke opwinding er weer is. Maar als jij erin slaagt kalm te blijven, zonder
frustratie of onzekerheid en je hond tot kalmte maant, terwijl je zijn staart consequent naar beneden houd, dan zal je merken dat het effect krijgt.
Het tegenovergestelde met een onzekere of angstige hond; als je daar heel rustig de staart tussen de poten vandaan haalt tot deze ( ook al is het maar heel even) ontspannen naar beneden hangt, dan zal dit helpen de geest tot bedaren te brengen.
Slecht een tipje van de sluier
Zoals gezegd zijn er over het onderwerp van lichaamstaal bij honden boekenplanken vol
geschreven. Maar hiermee heb ik je slechts een indruk willen geven van wat een hond aan signalen af kan geven, zonder dat ze ons opvallen.