28 juli 2022

Les 7: Context afhankelijk

Gedrag is altijd contextafhankelijk!

Gedrag wordt veroorzaakt door een samenspel van interne- en externe factoren.

Er zijn vele en complexe interne factoren, zoals bijvoorbeeld emotionele staat, honger, dorst, hormonale toestand, genen, natuurlijke nieuwsgierigheid/exploratiedrang en andere intrinsieke motivaties (dus vanuit de mens of de hond zelf). Ook zijn er elk moment vele externe factoren. Voorbeelden van externe factoren kunnen het waarnemen zijn van een auto, konijn, soortgenoot, voedsel, bedreiging, mensen en ga zo maar door.

Gedrag krijgt pas betekenis in een bepaalde context. Bepaald gedrag kan in de ene context een andere betekenis hebben dan in een andere. Bijvoorbeeld als je in je blootje in de sauna loopt, dan is dat normaal gedrag. Wanneer je naakt door de wijk gaat lopen, vinden we dat raar gedrag. Een ander voorbeeld is dat vanuit sommige stromingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling wordt gesteld dat wanneer iemand met zijn armen over elkaar zit, deze persoon zich afsluit. Ook dit is een objectieve waarneming, met een eenzijdige betekenis, waarbij alle andere factoren achterwege gelaten worden. Iemand kan met zijn armen over elkaar gaan zitten om zich comfortabeler, veiliger te voelen in een context waarin hij zich onveilig voelt. Maar het kan ook zijn dat hij zo gewoon lekker ontspannen zit en zich helemaal niet onveilig voelt.

Een hond die over het algemeen zelfverzekerd is kan zich in een bepaalde context ook onzeker voelen. Je ziet dan bij dezelfde hond in de ene context zelfverzekerd en ontspannen gedrag, in een andere context kun je onzeker of ongemakkelijk gedrag zien.

Ga maar eens voor jezelf na hoe gedraag jij je thuis? Hoe gedraag je je thuis als je alleen bent en hoe als je visite krijgt? Hoe gedraag je je op je werk? En op een feestje? Wat ligt er aan je gedrag ten grondslag? Precies, de mate waarin je je veilig voelt. En hoe je emotionele staat is op dat moment. Ook spelen er veel meer factoren mee als, je ervaringen, de gehele context, je verwachtingen op dat moment, hoe de anderen zich gedragen enz. Vele factoren dus. Dit geldt net zo goed voor honden. Daarom spreek ik nooit over een onzekere hond, want deze hond is niet in elke contex onzeker. Zo plakken we er geen label op en kunnen we subjectief blijven kijken.